Wersja standardowa Wersja z powiększonym kontrastem Wersja tekstowa
MENU...
Facebook

Mechanizm pianina i fortepianu. Co to jest mechanizm wiedeński albo górnotłumikowy?

Pianina współczesne oraz starsze, konstrukcyjnie nowoczesne: wyposażone są wyłącznie w mechanizm "dolnotłumikowy"; linia tłumików znajduje się poniżej linii młotków. Ten typ mechanizmu zapewnia bardzo dobre możliwości wykonawcze, w pianinach wysokich (powyżej 120 cm) wprawny stroiciel może bardzo precyzyjnie regulować mechanizm takiego pianina.

Pianina zabytkowe: do ok. 1925 roku były często wyposażane w mechanizm "górnotłumikowy"; tłumiki wraz z dźwigniami umieszczone są na dodatkowej belce w najwyższej części  mechanizmu. Ten typ mechaniki nie przetrwał próby czasu z powodu słabego tłumienia, charakterystyczny (dziwny w odczuciu pianisty) sposób pracy, a także ograniczona zakres regulacji (z reguły mechanizmy górnotłumikowe "uruchamia się, aby jakoś grały"). Absolutnie nie są polecane do nauki gry, a główne funkcje pełnione przez takie pianina to stanowisko pięknego i stylowego rekwizytu, niejednokrotnie na chodzie... Polscy stroiciele są wybitni na tle Europy i potrafią wskrzeszać nawet najbardziej beznadziejne przypadki.

Fortepiany z mechanizmem wiedeńskim. Coraz rzadziej spotykane. Budowane z reguły przed 1920 rokiem. Ten typ mechanizmu jest bardzo prosto skonstruowany, posiada tylko 4 dźwignie (wliczając klawisz). Bardzo trudno jest ten mechanizm precyzyjnie wyregulować, ale dzięki zastosowaniu bardzo dobrych jakościowo materiałów są "nie do zużycia". Taki fortepian nie jest zalecany do nauki gry z powodu niedających się wyeliminować ograniczeń konstrukcyjnych mechanizmu: słabe możliwości dynamiczne, trudności wykonawcze (niewygodna gra z powodu repetycji słabszej niż w pianinie), charakterystyczna barwa dźwięku (główki młotków oklejone skórką),  głośna praca tłumików przy używaniu prawego pedału (tłumiki zamontowane nad strunami na ramie).

Fortepiany z mechanizmem typu angielskiego. Rozróżniamy dwa rodzaje: z pojedynczą i podwójną repetycją.  Oczywiście mechanizm repetycyjny jest na szczycie drabiny ewolucyjnej współczesnego fortepianu, choć  zasada działania jest znana od XVIII w. (Bartolomeo Cristofori), do perfekcji doprowadził go Henry Steinway na pocz. XX w. wspólnie z naszym wspaniałym pianistą i politykiem Ignacym Paderewskim. Mechanizmy repetycyjne cechuje bardzo dobra reakcja i szybkość powtarzania tego samego dźwięku, czyli repetycja (12-15 razy na sekundę) oraz możliwość wykonywania szerokiego wachlarza niuansów dynamicznych. Najlepsi producenci mechanizmów: Renner, Langer, Schwander. W tej chwili w zasadzie wszystkie inne patenty, nawet tak sławnych konstruktorów jak Erard i Pleyel, a nawet Blüthner okazały się ślepym zaułkiem rozwoju. Można tutaj zastosować analogię do silników samochodowych: w zasadzie dominują silniki wysokoprężne i czterotakty. A czy ktoś wie, jak wygląda silnik dwusuwowy (np. trabant), że nie wspomnę dawnych ciężarówek na holzgas (mój dziadek taką miał w latach 30-tych).