Serwis fortepianu: Co to jest profilowanie młotków i czy jest konieczne?
płaszczyznę styczną filcu do struny, pojawiają się rowki, które w kontakcie ze strunami wykazują odmienne od oczekiwanych zmiany barwowe, niekonsekwencję brzmienia, przydźwięki, szmery, itp. Jeżeli jeszcze dodatkowo mamy do czynienia z mechanizmem instrumentu nieserwisowanego przez długie lata i próbujemy bez odpowiedniego przygotowania kształtu młotków rozstawić młotki tak, by prawidłowo trafiały w struny, dodatkowo pogarszamy jakość brzmienia całego instrumentu otrzymując misz-masz uniemożliwiający jakąkolwiek grę z dynamiką, czy konsekwentne frazowanie.
Kiedy można przeprowadzić profilowanie młotków?
W przypadku instrumentów stosowanych w szkołach muzycznych zabieg pierwszego szlifowania filcu może pojawić się nawet po pięciu latach od wdrożania do eksploatacji instrumentu fabrycznie nowego. Wszystko zależne jest od:
- rodzaju i gatunku zastosowanego filcu
- stopnia użytkowania instrumentu (roboczogodziny)
- wymagania artystyczne pianisty.
Z reguły filce zastosowane w instrumentach dalekowschodnich (Japonia, Chiny, Korea, Indonezja, europejskie rzadko) filce młotkowe są twardsze i odporniejsze na ścieranie. Raczej obserwujemy tutaj zjawisko kompresji filcu na czubku główki młotka, co skutkuje stopniowym wyostrzaniem barwy, która przy nieodpowiednim pielęgnowaniu instrumentu staje się metaliczna i piskliwa nie do zniesienia. Zaradzić tutaj może tylko odpowiednio przeprowadzona intonacja spulchniająca filc młotków. Po drugiej stronie znajdują się filce producentów przedwojennych, czechosłowackich, enerdowskich i zachodnioniemieckich (zwłaszcza Renner), gdzie barwa dźwięku jest przeważnie przyjemniejsza, lecz żywotność jest znacznie skrócona i profilacja musi być wykonywana częściej. W instrumentach profesjonalnych nowoczesnych i nowych dochodzi do kumulacji obu zjawisk na skutek podwyższonych wymagań techniczno-artystycznych stawianych przez artystów instrumentom i przeważnie każde strojenie oprócz ustawienia wysokości dźwięku poszczególnych strun obejmuje zakresem prac przygotowanie młotków pod kątem profilacji i intonacji.
Dawniej, jeszcze 10-50 lat temu młotki pianin świadomych pianistów były poddawane profilowaniu tak długo, dopóki wystarczyło filcu na główce młotka i nie doszło do jego przerwania w rejestrze dyszkantowym. W tej chwili wobec możliwości technologicznych i relatywnemu obniżeniu kosztów renowacji, coraz częściej posiadacze pianina lub fortepianu decydują się na renowację młotków polegającą na wymianie filcu młotkowego na nowy ,z podobnymi właściwościami dźwiękowymi.
